Een vleugje turquoise tussen het hout: de Kopergroenbekerzwam

Tussen het gevallen hout en mos op de bosbodem zie je soms ineens iets oplichten. Niet fel, niet schreeuwerig – eerder als een vage, blauwgroene gloed in het verweerde hout. Dat is de handtekening van de kopergroene bekerzwam (Chlorociboria aeruginascens), een zeldzaam maar betoverend zwammetje dat meer achterlaat dan je in eerste instantie ziet.

Wat is de Kopergroenbekerzwam?

De zwam verschijnt als kleine, turquoise bekertjes, amper een halve centimeter groot, op dood loofhout. Als zakjeszwam vormt hij zijn sporen in kleine buisjes of ‘zakjes’ (asci), aan de binnenkant van z’n bekervormige vruchtlichaam. De zwam heeft dus géén plaatjes, buisjes of stekels zoals veel basidiomyceten, maar een glad, open bekertje – dat is z’n sporenfabriek.

Maar het échte spektakel zit in het hout waarin hij leeft: dat kleurt diep blauwgroen door een pigment dat de zwam afscheidt, genaamd xylindeïne. Zelfs als de zwam zelf verdwenen is, blijft dat gekleurde hout zichtbaar – soms jarenlang.

Waar kom je de KopergroenBekerzwam tegen?

Verschijnt in de zomer en herfst, maar het gekleurde hout zie je het hele jaar. Hij leeft als saprofyt op dood loofhout, meestal van beuk, eik, esdoorn of berk. Het hout moet al vergaand en vochtig zijn – vaak ligt het half in de grond of is het bedekt met mos en bladeren. Soms zit de zwam verborgen in het hout en zie je alleen de blauwgroene verkleuring (door het pigment xylindeïne).

Dus: kijk laag bij de grond, bij vermolmd hout in schaduwrijke, vochtige loofbossen. En let niet alleen op zwammetjes, maar ook op turquoise hout – dat is vaak het eerste spoor dat hij in de buurt is geweest.

Bron: Waarneming.nl

5 Feitjes over de Kopergroene Bekerzwam.

• Wordt al eeuwen gewaardeerd: het gekleurde hout werd vroeger gebruikt in intarsia (houtinlegkunst)

• Het gekleurde hout staat ook bekend als “green oak” of “blue wood”, en werd vooral gebruikt in Italië en Duitsland voor siermeubels, muziekinstrumenten en kerkinterieurs.

• Het pigment xylindeïne wordt tegenwoordig nog steeds onderzocht voor gebruik als natuurlijke kleurstof in duurzame verf, textiel of bio-inkt.

• Hij kan jarenlang in hetzelfde stukje hout leven, zelfs zonder vruchtlichamen te vormen – het blauwgroene hout is dus vaak de enige zichtbare aanwijzing dat hij er zit.

• De zwam zelf is vaak onzichtbaar – je ziet eerst het verkleurde hout, en alleen bij vochtig weer verschijnen de kleine, turquoise bekertjes van 1–5 mm breed.